Er is een sterke verbinding tussen je darmen, je brein en je immuunsysteem. Wat we denken en doen heeft, wellicht vaker dan je je bewust bent, invloed op hoe we ons lichamelijk voelen. Je kent vast de uitdrukkingen:
-
Een onderbuikgevoel hebben
-
Vlinders in je buik hebben
-
Het in je broek doen van angst
-
Ergens buikpijn van hebben
-
Iets op je lever hebben
-
Je gal spuwen
-
Iets op het hart hebben
Holistisch denken
Deze gezegdes komen niet uit de lucht vallen. Emoties en gedachtes zijn daadwerkelijk gelinkt aan je organen. In het Oosten weten ze dit al duizenden jaren en ook in de Westerse wereld en geneeskunde ontstaat steeds meer aandacht voor dit holistische denken. Holistisch denken wil niets meer zeggen dan dat je algehele gezondheid afhankelijk is van je totale levensomstandigheden. Dus niet alleen hoe gezond je eet of hoeveel je sport bepaalt hoe gezond je bent, maar ook hoe gelukkig je je voelt en of je voldoende ontspanning hebt. Artsen die holistisch werken kijken naar de mens als geheel in plaats van alleen naar een specifiek probleem.
Hoe meer we begrijpen van onze darmen, hoe groter de invloed van je darmen op je totale gezondheid blijkt te zijn. Dat gezonde darmen belangrijk zijn voor een goede spijsvertering en een optimale opname van voedingsstoffen uit het voedsel dat je gegeten hebt was al langer bekend.
De darm-brein-as
Maar wist je dat je darmen in direct contact staan met je brein? En dat de gezondheid van je darmen daardoor directe invloed heeft op de gesteldheid van je hersenen? En andersom? Deze connectie wordt de darm-brein-as genoemd.
Dus enerzijds heeft wat je denkt en doet invloed op wat je lichamelijk voelt, anderzijds wordt in de wetenschappelijke wereld steeds bekender dat je ook psychische klachten kunt krijgen als je darmen niet goed functioneren.
Je darmflora is een barrière die indringers tegenhoudt
Ook de gezondheid van je immuunsysteem is sterk verbonden met de samenstelling van je darmflora. Je darmflora is het geheel van ca. 100 biljoen bacteriën die in je darmen leven, met een totaal gewicht van 1 à 1,5 kilo. Een gezonde darmflora bestaat uit overwegend ‘goede bacteriën’ en een ongezonde of ziekmakende darmflora bestaat grotendeels uit ‘slechte bacteriën’.
Een gezonde darmflora beschermt onder meer tegen het krijgen van bacteriële en virale infecties. De darmflora is het resultaat van miljoenen jaren evolutie. De allereerste organismes op aarde werkten al samen met bacteriën om zo ziekteverwekkers buiten de deur te houden. In de loop van al deze jaren is er een optimale darmflora ontstaan die samen een belangrijk onderdeel van ons immuunsysteem vormen. Je kunt de darmflora zien als een barrière die indringers tegenhoudt zodat ze niet je lichaam kunnen binnenkomen. Technisch gezien behoren je darmen namelijk tot de buitenkant van je lichaam. Niet alleen de darmen hebben een barrière met een bacteriële flora maar alle slijmvliezen van je lichaam. Zo hebben we ook een bloed-hersenbarrière en een long barrière.
Het effect van antibiotica op de darmflora
Antibiotica zijn funest voor de goede darmbacteriën. Na 1 antibioticakuur is de darmflora zo van slag dat een hersteltijd van drie maanden nodig is om deze weer in balans te krijgen. Als je meerdere antibioticakuren hebt gehad dan duurt dit wel zes maanden of langer.
Het effect van onze leefstijl op de darmflora
Maar ook als je geen antibiotica hebt gehad dan is de kans groot dat je lichaamsbarrières niet in optimale conditie verkeren. Zo hebben stress en ons voedingspatroon ook een groot effect op de (darm)flora. Het is bekend dat volkeren die dichter bij de natuur leven een veel rijkere darmflora hebben. Dat wil zeggen dat er veel meer verschillende (goede) bacteriestammen in hun darmen leven. In de Westerse maatschappij is de diversiteit enorm afgenomen. Dit kom onder andere doordat wij veel minder verschillende groentesoorten en vezels eten. Deze werken als prebiotica. Prebiotica zorgt dat de goede bacteriën kunnen overleven. Je moet het eigenlijk zien als voeding voor je goede darmbacteriën. Probiotica zijn de goede bacteriën zelf.
Lichamelijke klachten zijn vaak symptomen
Bijna altijd is er bij lichamelijke klachten een onderliggende klacht te vinden. Deze oorzaak kan te vinden zijn in het voedingspatroon en de leefstijl. Maar vaak ook is er een onbalans tussen stress en ontspanning of is er een andere psychische oorzaak aan te wijzen. Natuurlijk zijn er ook gevallen met een andere oorzaak waarbij gewoon medicatie nodig is, zoals bijvoorbeeld bij een chronische darmontsteking.
De invloed van je hersenen op je darmen en je immuunsysteem.
Al eerder legde ik uit dat antibiotica ontzettend slecht zijn voor je darmflora. Het volgen van een antibioticakuur is dan ook vaak een oorzaak van allerlei (vage) klachten en vatbaarheid voor ziektes zoals virussen. De oplossing ligt in het weer in balans brengen van de darmflora.
Maar ook wanneer er sprake is van stress of depressiviteit kan het centrale zenuwstelsel slechter onderscheid maken tussen prikkels die er wel en niet toe doen. Dit werkt twee kanten in. Er is dan o.a. te weinig beschikbaarheid van het gelukshormoon serotonine, een hormoon dat voor 80-90% in de darmen geproduceerd wordt. Serotonine zorgt er niet alleen voor dat je je gelukkig voelt, het reguleert ook een aantal belangrijke lichaamsfuncties zoals je spijsvertering en je immuunsysteem.
Hoe kun je goed voor je darmen zorgen?
Ook voor je darmen is het eten van voldoende gezonde vetten van groot belang. Daarnaast hebben je darmen veel vezels nodig, maar heel weinig mensen krijgen voldoende vezels binnen met hun voeding. Gezonde voedingsmiddelen voor je darmen zijn onder meer:
-
Alle soorten groente en fruit
-
Lijnzaad
-
Kokos
-
Olijfolie en lijnzaadolie
-
Noten
-
Alle soorten kool
-
Uien
-
Pepermunt
-
Roomboter
-
Zure zuivelproducten zoals kwark
-
Zuurkool en alle andere gefermenteerde voedingsmiddelen
Soms is gezonde voeding alleen echter niet genoeg. Dan is het verstandig een goed probiotica supplement te kiezen dat helpt om je darmflora weer in balans te krijgen.
Darmflora bepaalt ook hersengezondheid
Je zou het niet meteen denken, maar je hersenen vragen wel 20 tot 30% van het totale energieverbruik. Wist je dat je met een schaakwedstrijd wel 6000 calorieën kunt verbranden? Ik vrees dat dit wel alleen voor de professionals geldt, maar het zet wel aan tot denken toch 😉 Ter vergelijking, een olifant gebruikt 3% van de totale energie voor zijn hersenen.
Wanneer er een voedingsstoffentekort ontstaat dan krijgen de vitale levensfuncties altijd voorrang, je lichaam is erop gemaakt om te overleven. Op de eerste plaats komen je vitale organen, dan komt het voortplantingsstelsel aan de beurt enzovoorts. Stofjes die op korte termijn minder belangrijk zijn voor overleving komen op de laatste plaats.
Aandoeningen als depressie en autisme worden ook steeds vaker in verband gebracht met een onevenwichtige darmflora. Wetenschappers doen hier veelbelovend onderzoek naar. De kans is groot dat in de toekomst allerlei aandoeningen, van autisme en overgewicht tot maagkanker, behandeld kunnen worden door de darmflora te herstellen. Er is steeds meer bewijs dat ook de ziekte van Parkinson in de darm ontstaat (1).
Goed voor je hersenen zorgen is goed voor je immuunsysteem zorgen
Koolhydraatarme voeding met een lage glycemische index (GI) is niet alleen beter om een gezond gewicht te behouden, het is ook het allerbeste dat je voor je hersengezondheid en je immuunsysteem kunt doen. Een laag glycemisch, koolhydraatarm voedingspatroon put de voorraad vitamines, mineralen en spoorelementen niet uit zoals suikerrijke, geraffineerde voeding doet. Waardoor er voldoende vitamines, mineralen en spoorelementen overblijven om neurotransmitters te maken. Neurotransmitters zijn boodschapperstofjes in de hersenen. Er zijn opwekkende en rustgevende neurotransmitters. Een onbalans hierin kan ervoor zorgen dat je minder lekker in je vel zit.
Gedachten en gevoelens beïnvloeden ook je neurotransmitters. Als je je gelukkig voelt dan maak je meer neurotransmitters aan die je immuunsysteem versterken. Als je je daarentegen angstig, depressief of gespannen voelt dan maak je minder van deze neurotransmitters aan. Dit heeft een verzwakkend effect op je immuunsysteem. Gelukkig werkt het ook andersom. Zorgen voor lichaamsbeweging, voldoende ontspanning en de juiste voeding kan negatieve gedachten en gevoelens verminderen.
De juiste voeding voor je hersenen betekent zo weinig mogelijk suiker en geraffineerde graanproducten, veel groenten en vezels, voldoende fruit, voldoende eiwitten, voldoende gezonde vetten en ook, misschien verbaast het je, voldoende cholesterol. Je brein bestaat voor het grootste gedeelte uit cholesterol. Voedingsmiddelen zoals kokosolie, noten, eieren, schaal- en schelpdieren en avocado zijn echte krachtpatsers voor je brein. Maar goed voor je hersenen zorgen betekent dus ook vooral goed voor je darmen zorgen. Hoe je dat doet kun je vinden onder het kopje “Hoe kun je goed voor je darmen zorgen?”.
Wil je ook werken aan je darmgezondheid en je immuunsysteem? Of wil je ‘gewoon’ structureel op je streefgewicht blijven? Neem dan contact op met PowerSlimcoach Diana Boudewijns (Team Vital Capelle Terneuzen). Tel. 0115-611409 of 06-1537 6780.